فراوانی پارازیتوییدهای دو گونه سن عمده درختان پسته در استان کرمان (گزارش کوتاه)

سن های متعلق به خانواده pentatomidae از جمله آفات عمده درختان پسته محسوب می شوند (1, 2, 3). مواد شیمیایی آفت کش در 65 سال گذشته بطور وسیع در باغ های پسته مصرف شده اند، با این وجود سطح بسیار بالایی از تخم این سن ها توسط زنبورهای پارازیتویید کنترل می شود. در تحقیق حاضر فراوانی زنبورهای پارازیتویید تخم دو گونه سن brachynema germari (kolenati) وacrosternum arabicum wagner در پسته کاری های استان کرمان در تابستان سال های 1388 و 1389 بررسی شد. همزمان حشرات کامل سن های مورد بحث نیز از روی درختان پسته جمع آوری و شناسایی شدند. از مجموع 2660 تخم سن، 4 گونه زنبور پارازیتویید شناسایی گردید. 3/37 درصد از زنبورها مربوط به ooencyrtus sp. از خانواده encyrtidae و 7/62 درصد دیگر مربوط به سه گونه از خانواده scelionidae، شامل گونه trissolcus agriope (kozlov & lê) با بیشترین فراوانی (9/32 درصد)، وtrissolcus volgensis (viktorov) و psix saccharicola (mani) بترتیب با فراوانی 6/21 درصد و 2/8 درصد که در رتبه بعدی قرار گرفتند. نرخ پارازیتیسم طبیعی تخم سن های ذکر شده 95 درصد در سال 1388 و 88 درصد برای سال 1389 بدست آمد. بر اساس منابع علمی در دسترس، دو گونه سن، acrosternum heegeri fieberوacrosternum millieri (mulsant and rey) از باغ های پسته گزارش شده اند (1, 3)، اما در بررسی حاضر این دو گونه جمع آوری نشد. گونه a. arabicum در سطح وسیعی روی درختان پسته استان کرمان حضور داشت و این اولین گزارش از تغذیه این گونه از میوه پسته در ایران می باشد. همچنین زنبورهای t. volgensis و p. saccharicola به عنوان پارازیتویید دو گونه سن ذکر شده قبلاً گزارش نشده است. زنبورهای scelionidae معرفی شده در این گزارش توسط n.f. johnson از دانشگاه ایالتی اوهایو، و سن های سبز توسط r.e. linnavuori در فنلاند بررسی و شناسایی شدند.